Şanlıurfa
İsot, şıllık tatlısı, paliza, bostana, urfa kebabı.
URFA MUTFAĞIÇorbalar: Ayran şorbası
hamurlu
pıt pıt
sarı şorba.
Yemekler: Çağala aşı
pakla aşı
hıttı bastırması
soğan tavası
su kabağı
bütün balcan
sarımsak aşı
kaburga
isot çömleği
bamya çömleği
acır annaziği
sac kavurması
tatlı bamya
erik tavası
lolaz dürmüğü
saca basma
döğmeç
ekmek aşı
kenger aşı
semsek
has (marul) dolması
mimbar
acır bastırması
soğan tavası
ağzı açık
ağzı yumuk
pendirli ekmek
elma aşı
masluka
lebeni
boranı.
Pilavlar: Kuzu içi
duvaklı pilav
üzlemeli pilav
meyhane pilavı
firikli pilav
ciğerli bulgur pilavı
baklalı bulgur pilavı
mığrıbi pilav.
Köfteler: Basma köftesi
aya köftesi
lıklıkı köfte
dolmalı köfte
köfteli erik
tiritli köfte
yuvalak
kıyma
yumurtalı köfte
mercimekli köfte
firenkil köfte
yağlı köfte
etli köfte (çiğköfte).
Kebaplar: Kıyma kebabı
patatesli kebap
haş haş kebabı
kemeli kebap
tike kebabı
kazan kebabı
tepsi kebabı
kemeli tas kebabı
balcanlı kebap
soğanlı kebap
müftehi tas kebabı
frenkli (domatesli) kebap
ciğer kebabı.
Salata ve Cacıklar: Kemeli cacık
bostana
zeytun bostanası
koruk salatası
pencer cacığı.
Tatlılar: Peynirli kadayıf
katmer
daş ekmeği
aşır aşı
palıza
fakir şıllığı
şıllık
haside
küncülü akıt
kuymak
zingil
zerde
kadı beyni
pendirli helva
un bulamacı
palıza.
URFA MUTAFAĞINDAN TARİFLER
ÇİĞ KÖFTEÇiğköftenin en önemli ve hazırlanması çok zahmetli olan baş malzemesi "kuru isot" denilen kırmızı pul biberdir. Hemen hemen her Urfalı aile
senede 200 - 400 kğ. kırmızı taze biberi ayıklayıp özel metotlarla kurutup döverek kuru isot haline getirir. Kuru isot
sadece çiğköfte de değil
köftenin diğer çeşitlerinde
lahmacunda ve diğer yemeklerde bolca kullanılır.
Çiğköftenin Yapılışı Malzemeler: 2 su bardağı köftelik bulgur
250 gr. döğülmüş yağsız kara et
6 yemek kaşığı kuru isot
1 tatlı kaşığı tuz
biraz tarçın
8 - 10 adet yeşil soğan
1 kuru soğan
biraz kara biber
1 demet maydanoz
bir tatlı kaşığı salça.
Çiğköftelik bulgur özel olarak yaptırılmış köfte leğenine konur
tuz
kuru isot
tarçın
kara biber
salça ve et eklenir. Kuru soğan soyulup doğrandıktan sonra bu malzemeye eklenir. Yeşil soğan ve maydanoz yıkanıp incecik doğranarak bir tarafa alınır. Leğendeki malzemeler çok az su ile yavaş yavaş bastırarak bulgur iyice yumuşayıncaya kadar yoğrulur. Doğranmış maydanoz vesoğan karışımı eklenir
hafifçe ezilerek toparlanır. Küçük sıkımlar haline getirilerek marul
salatalık
nane
semiz otu ve turpla servis yapılır.
Sıra gecelerinde çiğköfteden sonra şıllık
daş ekmeği
katmer
kadayıf
baklava
küncülü akıt
şire gibi tatlılar da ikram edilir. Şıllık Urfa'ya has tatlıların en güzel olanlarından biridir. Yapımı oldukça maharet ister.
ŞILLIK TATLISI
Malzemeler : 2 su bardağı un
300 gr. ceviz içi
600 gr. şeker
3 yemek kaşığı sade yağ.
Derin bir tencerede 2 su bardağı un
4 su bardağı su ile akıcı hamur kıvamına gelinceye kadar elle çırpılır. Sacın altı yakılır
hamurların yapışmaması için sacın üzeri yağlanır. Hazırlanan hamurdan bir kepçe alınarak saca dökülür. Oklava ya da tahta bir kaşık yardımıyla saca incecik yayılır
pişince diğer tarafı çevrilir. Bütün hamura aynı işlem uygulanır. Bir kaşık yağ tencerede eritilir
üzerine şeker ilave edilir. Üç su bardağı su ilave edilerek şurup kıvamına gelinceye kadar kaynatıldıktan sonra ateşten alınır. Ceviz içi döğülerek bir kaba alınır. Sacda pişirilmiş ekmekler (yufka) sayılarak iki kısma bölünür. Bir tepsiye birinci yarısı üst üste serilerek üzerine ceviz serpilir. Sonra ikinci yarısı da üst üste serilir. Hazırlanan şurup sıcak olarak üzerine dökülür
beş on dakika bekletildikten sonra dilimlere kesilerek sıcak olarak servis yapılır.
BORANI
Malzeme : 500 gr. parça et
500 gr. yoğurt
250 gr. kara et
2 kg. pencer (pazı)
1 su bardağı nohut
1 su bardağı lolaz (börülce)
3 diş sarmısak
3 su bardağı bulgur
3 yemek kaşığı sade yağ
1 çay kaşığı kara biber
1 çay kaşığı tarçın
1 tatlı kaşığı tuz
2 su bardağı sıvı yağ
1 yemek kaşığı biber
1 yemek kaşığı un.
Hazırlanışı: 500 gr. parça et yıkanıp kuşbaşı doğranır
1 yemek kaşığı sade yağla kavrulur. Nohutlar ayıklanıp yıkanır
ete ilave edilerek25 - 30 dakika yumuşayıncaya kadar haşlanır. Ayıklanıp yıkanan lolaz üç bardak su ile ayrı bir yerde haşlanır. Pancarlar yeşil yapraklarından ayrılır
sadece sapları doğranarak az su ile yumuşayıncaya kadar haşlanır. Fazla suyu sıkılarak alınır
2 yemek kaşığı yağ ile 5 - 10 dakika kavrulur. Haşlanan lolazın suyu süzülerek nohut tenceresine eklenir. Aynı tencereye kavrulmuş pencer eklenip tuz katılarak bir taşım kaynatılır.
Bundan sonra "boranının yuvalağı"nın (köftesinin) yapımına geçilir. Bunun için de; bir tepsiye üç su bardağı köftelik bulgur
isot
tuz
kara biber
tarçın
döğülmüş kara et konularak az su ile yavaş yavaş yoğrulur. Köfte kıvamına gelince (kavrulurken dağılmaması için) un eklenip yoğurmaya devam edilir. Yoğrulan köfte birtarafa alınır. Nohut büyüklüğünde parçalar alınarak avuç arasında yuvarlanır. Bir tavaya sıvı yağ konur
yuvalaklar pembeleşinceye kadar kızartılır. Sarmısak az tuz ile döğülüp yoğurda eklenir. Birinci aşamada hazırlanan nohutlu ve pencerli yemekten tabaklara bir miktar alınır
üzerlerine kızarmış yuvalaklar konularak sarmısaklı yoğurt dökülür ve servis yapılır.
Toplumsal değişme süreci içerisinde
Urfa mutfağının geleneksel türlerinin kaybolmadan yaşatılmasını sağlamak amacıyla tanıtılmaları gerekmektedir. Türler tek tek ele alınıp incelendiği taktirde yörenin yemeklerinin lezzetlerinin güzelliği yanında
besleyici özellikleri ve sağlık açısından değeri de ortaya çıkmış olacaktır.
PATLICANLI KEBAP
4 kişilik malzeme: 1 kg az yağlı kıyma et
3 kg uzun doğranmaya müsait patlıcan
şiş ve bir miktar kömür.
Yapılışı: Genişçe bir manğalda odun kömürü yakılır. Kıyma ete tüz katılır ve biraz yoğrulur.Patlıcanlar üçe ya da dörde bölünür. Bu işte özel olarak yapılmış şişe
sırasıyla biber patlıcan ve et sıkıca saplanır ve ateşte yeteri kadar pişirilir. Pişirilen kebap bir kaba çekilerek üzerine çok az miktarda su tanelenir ve üzeri kapatılır. Biraz bekledikten sonra servis yapılır.
LEBENİ ÇORBASI
4 kişilik malzeme: Yarım kilo dögme
2 kg yoğurt ve 250 gr. nohut.
Yapılışı: Dövme bir tencereye konur
üzerine bir miktarda su konarak kaynalıtılr ve suyunu çekmesi beklenir. Başka bir kabta ıslatılan nohut dövmeye katılır ve kaynatılır. Kaynayan dövme ve nohut karışımı üzerine yavaş yavaş yoğurt dökülür. Pişince tabaklara konur ve biraz bekletildikten sonra servis yapılır.
BOSTANA (SALATA)
4 kişilik malzeme: 4 Domates
2 Yeşilbiber
az miktarda kuru biber
4-5 yeşil soğan
1/2 demet Maydanoz
100 gram Pirpirim (semizotu)
4-5 yaprak taze nane
1 bardak nar pekmezi.
Yapılışı: Sebzeler yıkanır
iyice ayıklanır
soğanların kabuğu soyulur. Daha sonra bütün sebzeler çok ince doğranır. Tuz atıldıktan sonra ezilerek karıştırılır
üzerine nar pekmezi
az miktar da da su eklenerek karıştırılır ve servis yapılır. Domatesin tadı az ise bir miktar salça da konulabilir.



Yemekler: Çağala aşı






























Pilavlar: Kuzu içi







Köfteler: Basma köftesi












Kebaplar: Kıyma kebabı












Salata ve Cacıklar: Kemeli cacık




Tatlılar: Peynirli kadayıf















URFA MUTAFAĞINDAN TARİFLER
ÇİĞ KÖFTEÇiğköftenin en önemli ve hazırlanması çok zahmetli olan baş malzemesi "kuru isot" denilen kırmızı pul biberdir. Hemen hemen her Urfalı aile




Çiğköftenin Yapılışı Malzemeler: 2 su bardağı köftelik bulgur









Çiğköftelik bulgur özel olarak yaptırılmış köfte leğenine konur









Sıra gecelerinde çiğköfteden sonra şıllık






ŞILLIK TATLISI
Malzemeler : 2 su bardağı un



Derin bir tencerede 2 su bardağı un





BORANI
Malzeme : 500 gr. parça et














Hazırlanışı: 500 gr. parça et yıkanıp kuşbaşı doğranır




Bundan sonra "boranının yuvalağı"nın (köftesinin) yapımına geçilir. Bunun için de; bir tepsiye üç su bardağı köftelik bulgur







Toplumsal değişme süreci içerisinde


PATLICANLI KEBAP
4 kişilik malzeme: 1 kg az yağlı kıyma et


Yapılışı: Genişçe bir manğalda odun kömürü yakılır. Kıyma ete tüz katılır ve biraz yoğrulur.Patlıcanlar üçe ya da dörde bölünür. Bu işte özel olarak yapılmış şişe

LEBENİ ÇORBASI
4 kişilik malzeme: Yarım kilo dögme

Yapılışı: Dövme bir tencereye konur

BOSTANA (SALATA)
4 kişilik malzeme: 4 Domates







Yapılışı: Sebzeler yıkanır




Hiç yorum yok:
Yorum Gönder